نگاهی به آمار اهدای عضو و دلایل ممنوعیت ملاقات خانواده‌های اهداکننده و گیرنده عضو پیوندی
گفت و گوی مدیر فرهنگی واحد فراهم‌آوری اعضا و نسوج پیوندی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری با روزنامه شهروند..
گفت و گوی مدیر فرهنگی واحد فراهم‌آوری اعضا و نسوج پیوندی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری با روزنامه شهروند
در حال حاضر حدود ۳۰ هزار بیمار در لیست انتظار پیوند اعضا قرار دارند و روزانه ۱۰ نفر از این لیست به دلیل نرسیدن عضو جان‌شان را از دست می‌دهند.
دکتر علی بیگی با اشاره به این که نزدیک به ۳۰ هزار بیمار در لیست انتظار پیوند اعضا قرار دارند گفت: این در حالی است که روزانه ۱۰ نفر از این لیست به دلیل نرسیدن عضو جان‌شان را از دست می‌دهند و نکته قابل تامل این است که روزانه ۱۲ نفر به این لیست اضافه می‌شود، جمعیتی که برای ادامه زندگی نیازمند پیوند اعضا بوده و برای كوتاه شدن زمان حضور در فهرست انتظار، چشم به راه بخشش خانواده‌های بزرگوار اهداکننده از متوفی مرگ مغزی هستند.
مدیر فرهنگی واحد فراهم آوری اعضا و نسوج پیوندی افزود: باید در نظر داشت اعضای پیوندی برای زندگی‌بخشیدن به بیماران نیازمند از مواردی که دچار مرگ‌مغزی شده‌اند، تامین می‌شود. درواقع اعضای حیات‌بخش و بافت‌های هر فرد مرگ‌مغزی می‌تواند جان بیماران نیازمند به عضو پیوندی را از مرگ حتمی نجات داده و کیفیت زندگی بیش از ۵۰ بیمار را ارتقا دهد. این در حالی است که طبق آمارها سالانه ۶ تا ٨ هزار فوت ناشی از مرگ‌مغزی بر اثر حوادث مختلف در ایران ثبت می‌شود. آماری که طبق داده‌های موجود نیمی از آن‌ها قابلیت اهدای عضو را دارند، اگرچه تنها ۲۵ تا ۳۰ درصد از این آمار موجود به مرحله اهدا می‌رسند. این به آن معناست که ۷۰ تا ۷۵ درصد موارد به دلیل مخالفت خانواده متوفیان به جای نجات جان سایر انسان‌ها به زیر خاک می‌رود در حالی که می‌تواند به هزاران نفر زندگی دوباره ببخشد.
علی بیگی با اشاره به این موضوع که ممنوعیت ملاقات خانواده‌های اهداکننده و گیرنده عضو پیوندی یک قانون جهانی است به شرح دلایل آن پرداخت و تصریح کرد: ملاقات خانواده اهداکننده و گیرنده عضو پیوندی ماجرایی متفاوت و حساس است. طبق قانون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران –همه کشورهای جهان-تماس، ارتباط و ملاقات میان خانواده اهداکننده و گیرنده عضو پیوندی ممنوع است. اهمیت این مسأله تا جایی است که در جلسات گفت‌وگو با خانواده‌ها بارها بر آن تاکید شده است. اگرچه سالانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به تعداد معدودی از خانواده‌ها اجازه می‌دهد برای فرهنگ‌سازی و پخش در تلویزیون یا رسانه‌های جمعی با هم ملاقات داشته باشند. البته همین اتفاق معدود هم باید با رعایت شروطی صورت گیرد.شرط نخست این است که خانواده اهداکننده تمایل به این ملاقات داشته باشد. شرط دوم مربوط به گیرنده عضو پیوندی است، به این معنا که خانواده گیرنده و شخص‌گیرنده هم باید تمایل به این ملاقات داشته باشند. اما شرط آخر اینکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تیم پزشکان معالج شخص‌گیرنده عضو پیوندی هم اجازه این ملاقات را بدهند. در واکاوی علت ممنوعیت ملاقات خانواده اهداکننده و گیرنده عضو باید گفت گیرنده‌ها اغلب مدت زمانی طولانی را در فهرست انتظار می‌گذرانند و این به آن معناست که وضعیت بدنی اغلب این بیماران نیازمند به پیوند اعضا دچار ضعف شدیدی شده است. نکته بعدی این است که گیرندگان عضو برای پذیرش عضو پیوندی باید از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده کنند، بنابراین این بیماران نیازمند مراقبت‌های شدید محیطی و حتی روانی هستند. تجربیات گذشته هم ثابت‌کرده رعایت‌نکردن این موارد باعث پسزدن عضو پیوندی و حتی فوت گیرنده عضو شده است. بنابراین پزشکان معالج اغلب رضایت به این ملاقات‌ها نمی‌دهند.
وی در خاتمه با اشاره به اینکه ماجرای علل ممنوعیت ملاقات میان گیرندگان عضو پیوندی و خانواده‌های اهداکننده به این موارد محدود نمی‌شود خاطرنشان کرد: از دیگر دلایل این ممنوعیت می توان به جلوگیری از مطرح‌شدن خواسته‌هایی اعم از خواسته‌های مالی اشاره کرد. نکته مهم دیگری که می توان ذکر کرد این است که باید توجه داشت تمامی پیوندهای عضو موفق نیستند. برخی از پیوندها با تمام حساسیت‌ها و تلاش‌ها منجر به فوت گیرنده می‌شود. با در نظر گرفتن این نکته، ملاقات میان خانواده و بیماران گیرنده عضو حساسیت بیشتری پیدا می‌کند. حساسیت از این منظر که اگر پیوند ناموفق باشد و به نتیجه مطلوب منتهی نشود، خانواده اهداکننده به واسطه ملاقات‌هایی که داشته مجبور به تحمل بار منفی مضاعفی خواهد شد، بنابراین ورود نکردن به این مسأله راهکار مناسب‌تری است.