وبسایت رسمی مرکز اهدای عضو

نرخ اهدای عضو از موارد مرگ مغزی و قلبی تحت تاثیر ویژگی‌های مختلف بیمارستان‌ها است. به‌طورکلی مرگ با یکی از دو تابلوی مرگ مغزی یا مرگ قلبی رخ می‌دهد. در شرایط مرگ مغزی، خون‌رسانی به بافت مغز به‌طورکلی از بین رفته و بافت مغز دچار نکروز می شود. به‌منظور تشخیص وضعیت مرگ مغزی، معاینات بالینی به بررسی عملکرد اعصاب ۱۲گانه که هسته آن‌ها در مغز قرار دارد، می‌پردازد و آزمون‌های پاراکلینیکی مختلفی نیز عملکرد مغز را از منظر خون‌رسانی و وجود فعالیت مورد بررسی قرار می دهد.

 فاصله کوتاهی بين زمان ايجاد مرگ مغزی و مرگ قلبی وجود دارد که این فرصت طلايي بين شروع مرگ مغزي تا توقف ضربان قلب كه اغلب كمتر از 2 هفته به طول مي‌انجامد، تنها شانس واحدهای فراهم آوری برای شناسایی موارد اهدای عضو بالقوه و تبدیل آن به دهندگان واقعی است.

 به‌طورکلی حدود 2 درصد از مرگ‌های بيمارستانی و 16-7 درصد از مرگ‌های رخ داده درICU   با تابلوی مرگ مغزی اتفاق می‌افتد. این دامنه وسیع به علت ویژگی‌های مختلف بیمارستان‌هایی بوده که مرگ در آنها اتفاق افتاده است. به‌عنوان‌مثال در بیمارستان‌هایی که مراکز تروما یا مراکز رسیدگی به بیماری‌های مغز و اعصاب و جراحی‌های مغز و اعصاب هستند، احتمال اینکه مرگ‌هایی با تابلوی مرگ مغزی در آنها رخ دهد، بیشتر از بیمارستان‌هایی است که بیماری های مزمن و بدخیمی‌ها را پوشش می‌دهند.

حفظ كيفيت ارگان‌هاي موارد مرگ مغزي شده به کمک مراقبت صحيح از آن‌ها توسط پزشكان و پرستاران محترم اورژانس‌ها و ICUها، عاملي است كه مي‌تواند به بهبود كيفيت ارگان‌هاي اهدايي و نجات جان بيماران نيازمند پيوند منجر شود. این قابلیت در بیمارستان‌های مختلف متفاوت است و می‌توان با شناخت الگوهای موفق این فرآیند را ارتقا داد. به این منظور مطالعه‌ای در کالیفرنیای جنوبی انجام شده که نشان می دهد در مراکز تروما، تعداد اعضای برداشت‌شده به ازای هر دهنده بیشتر از مراکز غیر تروما است. مطالعه‌ای که توسط دکتر خالقی و همکارانش در شهر مشهد انجام گرفت نیز نشان داد در مواردی که مورد مرگ مغزی، سابقه‌ی بستری در بیمارستان را نداشته و حادثه به‌صورت حاد اتفاق افتاده است، تصمیم‌گیری برای خانواده دشوارتر بوده است که این وضعیت در مراکز تروما بیشتر دیده می‌شود. محققین در این زمینه اطلاع‌رسانی‌های در سطح جامعه را به‌صورت راهکار ارائه داده‌اند.

شایان‌ذکر است، در این خصوص تجربه تیم مراقبت کننده و نگرش مثبت به اهدای عضو از عوامل تأثیرگذار به شمار می رود. لذا ویژگی‌های مختلف بیمارستان مانند آموزشی بودن، تعداد تخت، ارگانی بودن، نوع خدمات ارایه شده و... ارتباط تنگاتنگی با نرخ اهدای عضو دارد. سازمان‌دهی و کنترل تاثیرات محیطی بیمارستان‌ها به منظور افزایش ‏تعداد موارد اهدای عضو، می‌تواند از استراتژی‌های مهم نجات جان بیماران در فهرست انتظار باشد.

 

تهیه و تنظیم:

یزدان عبدالمحمدی

پژوهشگر واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بیمارستانی